Εκκινώντας από την παραδοχή ότι οι σεξουαλικές πρακτικές και οι κυρίαρχες αναγνώσεις τους διαμορφώνονται κοινωνικά και πολιτισμικά και κατά συνέπεια αλλάζουν στον χρόνο, το ερευνητικό έργο Brintima προτείνει τη μελέτη του βιασμού ως κατηγορία του ποινικού νόμου, δικαστική υπόθεση, δημόσιο σκάνδαλο, ηθική παρεκτροπή από τις παραδεδομένες κοινωνικές αξίες, έγκλημα πολέμου και εξατομικευμένη εμπειρία από τις αρχές του 20ού αιώνα μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1960.
Η ερευνητική ομάδα υιοθετεί μια μεθοδολογική στρατηγική που επιτρέπει αλλεπάλληλες αναγνώσεις της σεξουαλικής βίας, αξιοποιώντας ένα ετερογενές και ανεξερεύνητο σώμα πρωτογενών πηγών: προδικαστικά έγγραφα, δικαστικά πρακτικά, τύπος, νομοθεσία, νομικές πραγματείες, ιατροδικαστικά εγχειρίδια, στρατιωτικά αρχεία και αυτοβιογραφικές αφηγήσεις. Από τα τεκμήρια αναδύονται μετασχηματισμοί στη νομική πρόσληψη και την ποινική αντιμετώπιση της σεξουαλικής βίας, και αλλαγές στους τρόπους με τους οποίους ασύμμετρες σχέσεις εξουσίας επηρέαζαν τους λόγους και τις πρακτικές της σεξουαλικής βίας.
To ερευνητικό έργο θέλει να ιστορικοποίησει τα νομικά και πολιτισμικά νοήματα του βιασμού και άλλων ποινικών αδικημάτων 'ενάντια στα κοινά ήθη' μέσα από τους λόγους των ίδιων των υποκειμένων που εμπλέκονταν στη διαχείρισή τους. Αστυνόμοι, νομικοί, δικαστές, δημοσιογράφοι, αστυνόμοι, ‘θύτες’, ‘θύματα’ και μάρτυρες όριζαν και έκριναν τα συγκεκριμένα σεξουαλικά εγκλήματα, διαγράφοντας την ευρύτερη σημασία τους στην Ελλάδα του 20ού αιώνα.
Η έρευνα υποστηρίζεται από το Ελληνικό Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας (ΕΛ.ΙΔ.Ε.Κ.) στο πλαίσιο της Δράσης «2η Προκήρυξη ερευνητικών έργων ΕΛ.ΙΔ.Ε.Κ. για την ενίσχυση Μεταδιδακτορικών Ερευνητών/τριών» (αριθμός έργου 9), και υλοποιείται στο Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας και Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου.
Ερευνητική ομάδα
Δήμητρα Βασιλειάδου
Επιστημονική υπεύθυνη
Η Δήμητρα Βασιλειάδου είναι αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας και Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Στο ερευνητικό και συγγραφικό της έργο συνομιλεί με την ιστορία της οικογένειας και των συναισθημάτων, την ιστορία του φύλου (ιδιαίτερα των ανδρισμών), την προβληματική των αυτοβιογραφικών αφηγήσεων, την ιστορία της σεξουαλικότητας και της σεξουαλικής βίας. Ως επιστημονική υπεύθυνη του Brintima, μελετά περιστατικά σεξουαλικής βίας που απασχόλησαν τις ελληνικές δικαστικές αρχές και τον τύπο κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα.
Τάσος Κωστόπουλος
Κύριος ερευνητής
Ο Τάσος Κωστόπουλος είναι απόφοιτος της Νομικής Σχολής Αθηνών, διδάκτορας ιστορίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου, μεταδιδακτορικός υπότροφος στο ΙΜΣ-ΙΤΕ (στο ερευνητικό πρόγραμμα RICONTRANS) και δημοσιογράφος της «Εφημερίδας των Συντακτών». Τα ερευνητικά ενδιαφέροντα επικεντρώνονται στη μελέτη του εθνικισμού και των μειονοτήτων της Ελλάδας, στην ιστορία των κοινωνικών συγκρούσεων και κινημάτων και στις εκφάνσεις του βαθέος κράτους. Ως μέλος του Brintima μελετά τη σεξουαλική βία που εκδηλώθηκε στη διάρκεια των ελληνικών πολέμων του 20ού αιώνα.
Αχιλλέας Φωτάκης
Κύριος ερευνητής
Ο Αχιλλέας Φωτάκης έχει σπουδάσει στο Παιδαγωγικό της ΑΣΠΑΙΤΕ και στη Νομική του Α.Π.Θ. και του Birkbeck. Κατέθεσε τη διατριβή του στο τμήμα Iστορίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, όπου σήμερα εργάζεται ως υπότροφος μεταδιδακτορικός ερευνητής. Στο πλαίσιο της μεταδιδακτορικής του έρευνας στο Brintima μελετάει τη νομική πλευρά της ιστορίας του βιασμού στην Ελλάδα από 1900 έως το 1960 και, πιο συγκεκριμένα, τη συνάρθρωση της ιστορίας του βιασμού με αυτήν της σχετικής ελληνικής νομοθεσίας, της ποινικής θεωρίας και της αντίστοιχης δικαστηριακής πρακτικής.
Μάρθα Βασίλη
Βοηθός έρευνας / Γραμματειακή υποστήριξη
Η Μάρθα Βασίλη είναι υποψήφια διδάκτορας του τμήματος Ιστορίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα αφορούν την ιστορία του φύλου, ιδιαίτερα την ιστορία των αμβλώσεων και της ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης στην Ελλάδα του 20ού αιώνα. Στο πλαίσιο του Brintima απασχολείται στη συγκέντρωση και την επεξεργασία των αρχειακών πηγών της έρευνας, και στη διοικητική υποστήριξη του έργου.
Θάνος Βαρβεράκης Βοηθός έρευνας
Ο Θάνος Βαρβεράκης είναι απόφοιτος του ΠΜΣ Σύγχρονη Ευρωπαϊκή και Ελληνική Ιστορία του Πανεπιστημίου Κρήτης. Στη μεταπτυχιακή του έρευνα εστίασε στους μετασχηματισμούς και τις αλληλεπιδράσεις της ποινικής δικαιοσύνης με τον θεσμό της θανατικής ποινής στα τέλη του 19ου αιώνα. Από το 2020 εκπονεί διδακτορική διατριβή με τίτλο "Η θανατική ποινή στην Ελλάδα του 20ου αιώνα". Στο πλαίσιο του Brintima εργάζεται για τη συγκέντρωση και επεξεργασία των αρχειακών πηγών της έρευνας.
Νίκος Καστρινάκης
Βοηθός έρευνας
Ο Νίκος Καστρινάκης εκπονεί τη διδακτορική διατριβή «Εργατικά ατυχήματα στο ελληνικό κράτος, 1914-1974» στο τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης. Έχει εργαστεί σε ερευνητικά προγράμματα όπως το «Seafaring Lives in Transition. Mediterranean Maritime Labour and Shipping during Globalization, 1850s-1920s» και το «Ψηφιακή βιβλιογραφία της Κρητικής Επανάστασης 1866-1869». Στο πλαίσιο του Brintima εργάζεται για τη συγκέντρωση και επεξεργασία των αρχειακών πηγών της έρευνας.
Βικτώρια Δελακοβία
Επιστημονική συνεργάτρια
H Βικτώρια Δελακοβία εκπονεί τη διδακτορική της διατριβή στο τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας και Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Είναι απόφοιτη του τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης. Στη μεταπτυχιακή της έρευνα εστίασε στις αναπαραστάσεις του του βιασμού στον Αθηναϊκό Τύπο (1970-1985), μελετώντας τη λειτουργία του ως διαμορφωτή κυρίαρχων κοινωνικών αντιλήψεων αναφορικά με το έγκλημα του βιασμού. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα επικεντρώνονται στην ιστορία του φύλου και του εγκλήματος, ιδιαίτερα της συζυγικής βίας.
Συμβουλευτική επιτροπή
Έφη Αβδελά
Η Έφη Αβδελά είναι ομότιμη καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Κρήτης. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα περιλαμβάνουν την κοινωνική και πολιτισμική ιστορία του εικοστού αιώνα, με έμφαση στο φύλο, τον φεμινισμό, το έγκλημα, τη βία και την ποινική δικαιοσύνη, καθώς και τη νεολαία, τα σεξουαλικότητα και τις εθελοντικές συσσωματώσεις. Έχει διευθύνει και συνεχίζει να συμμετέχει σε ευρωπαϊκά ερευνητικά προγράμματα και έχει δημοσιεύσει βιβλία και άρθρα, από τα οποία πολλά σε διάφορες γλώσσες.
Joanna Bourke
Η Joanna Bourke είναι καθηγήτρια ιστορίας στο Κολλέγιο Birkbeck και μέλος της Βρετανικής Ακαδημίας. Είναι επίσης κάτοχος της έδρας Gresham Professor of Rhetoric και η επιστημονική υπεύθυνη του ερευνητικού προγράμματος SHaME (Sexual Harms and Medical Encounters), το οποίο χρηματοδοτείται από το Wellcome Trust. Βραβευμένη συγγραφέας δεκατεσσάρων βιβλίων και πάνω από 100 επιστημονικών άρθρων, έχει γράψει, ανάμεσα σε άλλα, τη μελέτη “Rape: A History from the 1860s to the Present” (2007).
Shani D'Cruze 1954-2021
Η Shani D’Cruze δημοσίευσε πλήθος βιβλίων, άρθρων και συλλογικών τόμων πάνω στην ιστορία του φύλου και της έμφυλης βίας, ανάμεσά τους το "Crimes of Outrage: Sex, Violence and Victorian Working Women" (1998) και το "Women, Crime and Justice Since c.1660" (2009, από κοινού με τη Louise Jackson). Εργάστηκε σε διάφορα βρετανικά πανεπιστήμια και υπήρξε συνεπιμελήτρια (2000-2004) και μέλος της συντονιστικής επιτροπής (1997-2011) του περιοδικού Gender & History.
Ποθητή Χαντζαρούλα
Η Ποθητή Χαντζαρούλα είναι αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας και Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Το βιβλίο της «Σμιλεύοντας την υποταγή: Οι έμμισθες οικιακές εργάτριες στην Ελλάδα το πρώτο μισό του εικοστού αιώνα» (Παπαζήσης 2012) χρησιμοποιεί τη μεθοδολογία της προφορικής ιστορίας. Μεταφέρθηκε σε θεατρική παράσταση από τη θεατρική ομάδα Casus Belli με τίτλο «Περί υποταγής». Πρόσφατα δημοσίευσε τη μονογραφία της «Child Survivors of the Holocaust in Greece: Memory, Testimony and Subjectivity» (Routelege 2020).